Chociaż modele AI stanowią kluczowe elementy systemów sztucznej inteligencji, same w sobie nie są pełnymi systemami AI. Aby model mógł stać się funkcjonalnym systemem, konieczne jest dodanie dodatkowych komponentów, takich jak na przykład interfejs użytkownika. Modele AI są zazwyczaj zintegrowane z systemami AI i stanowią ich część.
Natomiast system AI ogólnego przeznaczenia to system AI oparty na modelu AI ogólnego przeznaczenia, który to system może służyć różnym celom, nadający się zarówno do bezpośredniego wykorzystania, jak i do integracji z innymi systemami AI.
AI Act wprowadza wymogi odnoszące się do modeli AI ogólnego przeznaczenia oraz odrębne dodatkowe wymogi dotyczące modeli AI ogólnego przeznaczenia, które stwarzają ryzyko systemowe, które powinny być stosowane również wtedy, gdy modele te są zintegrowane z systemem AI lub stanowią jego część.
Kim jest dostawca?
Dostawcą w rozumieniu AI Act jest podmiot, który rozwija system AI lub model AI ogólnego przeznaczenia lub zleca rozwój systemu AI lub modelu AI ogólnego przeznaczenia oraz który – odpłatnie lub nieodpłatnie – pod własną nazwą lub własnym znakiem towarowym wprowadza do obrotu lub oddaje do użytku system AI;
Wprowadzeniem do obrotu jest natomiast udostępnienie po raz pierwszy systemu AI lub modelu AI ogólnego przeznaczenia na rynku UE, czyli dostarczenie ich w celu dystrybucji lub wykorzystania na rynku UE w ramach działalności handlowej, odpłatnie lub nieodpłatnie
Do jakich modeli ogólnego przeznaczenia i od jakiego momentu stosuje się AI Act?
Obowiązki dostawców modeli AI ogólnego przeznaczenia mają zastosowanie od momentu wprowadzenia do obrotu modeli AI ogólnego przeznaczenia.
Co istotne jeśli dostawca modelu zintegruje własny model z własnym systemem AI, który jest następnie udostępniany na rynku lub oddany do użytku, obok wymagań obowiązujących dostawców systemów, będą go dotyczyły także opisane poniżej obowiązki dotyczące modeli AI ogólnego przeznaczenia.
Natomiast obowiązki te nie będą miały zastosowania jeżeli model własny jest stosowany w czysto wewnętrznych procesach, które nie są niezbędne do dostarczania produktu lub usługi innym podmiotom, a jednocześnie prawa innych osób nie są naruszone.
Jakie obowiązki zostały nałożone na dostawców modeli AI ogólnego przeznaczenia?
Dostawcy modeli AI ogólnego przeznaczenia mają obowiązek:
- sporządzenia i aktualizacji dokumentacji technicznej modelu, w tym dotyczącej procesu jego trenowania i testowania oraz wyników jego oceny (w oparciu o załącznik do AI Act), do aby móc przekazać odpowiednie informacje i dokumenty Urzędowi ds. AI i właściwym organom krajowym
- sporządzenia, aktualizacji i udostępnienia informacji i dokumentacji dostawcom systemów AI, którzy zamierzają zintegrować model AI ogólnego przeznaczenia ze swoimi systemami AI (w oparciu o załącznik do AI Act).
- wprowadzenia polityki służącej zapewnieniu zgodności z prawem Unii dotyczącym prawa autorskiego
- sporządzenia i upublicznienia streszczenia na temat treści wykorzystanych do trenowania modelu AI na podstawie wzoru opracowanego przez Urząd ds. AI
Dwa pierwsze obowiązki nie dotyczą dostawców modeli AI (bez ryzyka systemowego), które są udostępniane na podstawie bezpłatnej licencji otwartego oprogramowania umożliwiającej dostęp, wykorzystanie, zmianę i dystrybucję modelu i których parametry, w tym wagi, informacje o architekturze modelu oraz informacje o wykorzystaniu modelu są podawane do wiadomości publicznej.
Obowiązki będzie można wykonać poprzez zapewnienie zgodności ze zharmonizowaną normą. Zgodność z europejskimi normami zharmonizowanymi stwarza dla dostawców domniemanie spełnienia obowiązków w zakresie objętym przez te normy. Do czasu opublikowania norm dostawcy modeli AI ogólnego przeznaczenia będą mogli opierać się na kodeksach praktyk. Natomiast dostawcy, którzy nie zobowiązują się do przestrzegania zatwierdzonego kodeksu praktyk lub nie zapewniają zgodności z europejską normą zharmonizowaną, mogą przedstawiać Komisji do oceny adekwatne alternatywne środki służące zapewnieniu zgodności.
Od kiedy stosuje się AI Act w stosunku do dostawców modeli AI ogólnego przeznaczenia?
Obowiązki dostawców modeli AI ogólnego przeznaczenia należy stosować od dnia 2 sierpnia 2025 r. Dostawcy, którzy wprowadzili modele do obrotu przed tą datą zapewniają zgodność z AI Act do 2 sierpnia 2027 r.
Kodeksy praktyk powinny być gotowe do dnia 2 maja 2025 r., tak aby umożliwić dostawcom terminowe wykazanie zgodności.
